CHỦ NGHĨA MAC - LÊNIN

thuật ngữ chỉ học thuyết cách mạng của Mac và Lênin, nhấn mạnh sự kế tục đồng thời sự đóng góp sáng tạo của Lênin vào chủ nghĩa Mac.

Thuật ngữ này xuất hiện ở nước Nga cuối những năm 20 thế kỉ 20. Từ 1924, trong cuốn "Những vấn đề của chủ nghĩa Lênin", Xtalin cho rằng: chủ nghĩa Lênin là "chủ nghĩa Mac ở thời đại chủ nghĩa đế quốc và cách mạng vô sản", là "hình thức cao nhất của chủ nghĩa Mac", là "sự tiếp tục sáng tạo chủ nghĩa Mac". Sau đó, thuật ngữ này đã được các đảng cộng sản và công nhân quốc tế chấp nhận.

Theo Lênin, các tư tưởng cơ bản của chủ nghĩa Mac lần đầu tiên đã được đưa ra vào năm 1848, với tác phẩm lịch sử "Tuyên ngôn Đảng Cộng sản" của Mac và Enghen, một tác phẩm soi sáng vai trò lịch sử thế giới của giai cấp vô sản là người xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa. Ba bộ phận hợp thành chủ nghĩa Mac là: "Triết học macxit", tức là chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, khoa học về các quy luật phát triển phổ biến của tự nhiên, xã hội và tư duy con người; "Kinh tế học chính trị macxit", mà hòn đá tảng là học thuyết giá trị thặng dư, cho phép vạch ra bản chất bóc lột của chủ nghĩa tư bản, tính chất nhất thời của chủ nghĩa tư bản, tính tất yếu của phương thức sản xuất mới, cộng sản chủ nghĩa; "Chủ nghĩa xã hội khoa học" chỉ ra tính quy luật quá độ lên chủ nghĩa xã hội là đoàn kết giai cấp vô sản các nước, dưới ngọn cờ của đảng cộng sản, tiến lên làm cách mạng xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, Lênin đã có những đóng góp cho chủ nghĩa Mac trên cả ba lĩnh vực đó. Về triết học, bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mac trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa xét lại, tả khuynh, hữu khuynh. Về kinh tế, phát triển quy luật phát triển không đều của chủ nghĩa tư bản trong thời đại đế quốc chủ nghĩa, từ đó rút ra kết luận về cách mạng xã hội chủ nghĩa, có thể thành công trong một nước hay một số nước. Về chủ nghĩa xã hội, cụ thể hoá học thuyết về nhà nước, về xây dựng đảng, về thời kì quá độ, về cương lĩnh xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Từ sau Cách mạng tháng Mười, nói đến CNM - L, những người macxit chủ yếu nhấn mạnh vào ba nguyên tắc then chốt: chuyên chính vô sản, là nguyên tắc xác định bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa, đề cao sự lãnh đạo tuyệt đối của đảng, và hệ tư tưởng của đảng; chế độ tập trung dân chủ, là nguyên tắc quy định tiêu chuẩn sinh hoạt đảng; chủ nghĩa quốc tế vô sản, là nguyên tắc quy định các mối quan hệ về học thuyết, về tổ chức và về chiến lược giữa các đảng cộng sản các nước tạo thành phong trào cộng sản quốc tế.

Là một học thuyết kết hợp trong bản thân nó cả tính cách mạng và tính khoa học, CNM - L theo bản chất của nó sẽ phát triển cùng với sự phát triển của thực tiễn. Ngày nay, các đảng cộng sản và công nhân đang tiếp tục nghiên cứu thực tiễn để bổ sung, vận dụng sáng tạo, phát triển CNM - L cho phù hợp với thời đại ngày nay.